Thành thông lệ cứ vào dịp mùng 10 tháng 6 âm lịch hàng năm, xã Hoàng Châu lại long trọng tổ chức lễ hội Xa Mã - Rước kiệu truyền thống.
Lễ hội được tổ chức trong 3 ngày, từ ngày mùng 10 đến 12 tháng 6 âm lịch. Lễ hội nhằm tưởng nhớ đến công lao của các vị thành hoàng và các bậc tiền nhân đã có công khai sinh lập làng là: mẫu Liễu Hạnh, Đô Nguyên Soái Tuyên Nghi Chi thần và Phó Nguyên Soái Duy Bùi chi thần; đồng thời cũng là để cầu mong cho 1 năm mưa gió thuận hòa, mùa cá bội thu, dân làng Hoàng Châu gặp nhiều may mắn.
Đây cũng là dịp du khách và những người con làm ăn xa quê trở về dự hội và đoàn tụ cùng gia đình.
Cũng như nhiều lễ hội dân gian khác, phần lễ của Lễ hội bao gồm các nghi thức: Tế cáo yết, tế chính và tế an vị. Ở phần này các du khách thập phương cũng như những người con của làng đều về đây thành kính dâng hương, tế lễ trước Ban thờ các vị thành hoàng, cầu mong điều may mắn, an bình trong cuộc sống và tỏ lòng biết ơn công đức tổ tiên.
Phần hội là nghi thức Rước kiệu và kéo Xa mã. Rước kiệu là hoạt động mang đậm sự tín ngưỡng tâm linh, độc đáo. Các nam quan, nữ quan tham gia rước kiệu tại hội làng được chọn phải là những người chưa có vợ, chồng; gia đình không có tang. Khi những chiếc kiệu ngai linh thiêng thần thánh, do những nam thanh nữ tú khiêng ra sân Đình bỗng chạy như bay trên sân và sau đó rước quanh làng như thần thánh hiển linh.
Một nội dung được coi là điểm nhấn, thu hút đông sự quan tâm của nhân dân và du khách thập phương đó chính là thi kéo ngựa gỗ tái hiện lại cảnh rèn luyện, tập trận của binh sĩ thời xưa. Cuộc thi có hai đội tham gia là giáp Đông và giáp Đoài.
Mỗi đội có quân số từ 12 đến 15 người, với trang phục chỉnh tề theo đúng quy định của hội làng. Cuộc chơi bắt đầu khi có hiệu lệnh phát ra từ vị chủ quản, hai ngựa gỗ dưới sự điều khiển khéo léo, nhịp nhàng nhưng rất mạnh mẽ, quyết liệt của người chỉ huy mỗi giáp.
Ở cuộc chơi này cả người xem và người chơi có cảm giác rất hưng phấn, như được tham gia một buổi tập trận thực sự vậy. Người chơi thì chơi hết mình, còn người xem thì cổ vũ nhiệt tình. Tiếng hò reo vang lên cả sân đình. Tiếng chiêng, tiếng trống liên hồi sục sôi dồn dập. Một không khí lễ hội náo nhiệt được tạo ra, mang lại cho người xem thấy được tinh thần yêu nước, tinh thần thượng võ của người xưa.
Để làm tăng thêm sự phong phú, hấp dẫn cho ngày hội, năm nay Ban tổ chức đã tổ chức thêm nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao và các trò chơi dân gian tạo không khí vui tươi phấn khởi trong nhân dân. Mặc dù được tổ chức vào ngày thứ 5 nhưng với tình yêu quê hương, sự háo hức mong chờ, hàng nghìn người dân và du khách thập phương vẫn thu xếp, bố trí thời gian, công việc để về dự lễ hội, tỏ lòng thành kính của mình với tổ tiên và các bậc tiền nhân.
Lễ hội Xa Mã - Rước kiệu tại khu di tích lịch sử cấp quốc gia đình chùa Hoàng Châu không chỉ là nét đẹp văn hóa đặc sắc của ngư dân vùng biển Cát Hải, mà còn có tác dụng bảo tồn giá trị văn hóa quý báu lâu đời của cha ông, là dịp để giáo dục truyền thống cho thế hệ sau về tình yêu quê hương, đất nước; củng cố tình đoàn kết gắn bó trong cộng đồng làng xã, phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ vùng đất, vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.