Gia Luận là một trong 12 xã, thị trấn của huyện Cát Hải, phía Đông Bắc là vịnh Hạ Long, phía Đông Nam là vịnh Lan Hạ và xã Việt Hải (nằm trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Cát Bà), phía Nam giáp với xã Trân Châu, phía Tây giáp với xã Phù Long và Hiền Hào; diện tích là 9042,55 ha, dân số trên 700 người, khoảng 200 hộ, chia làm 2 thôn, gồm thôn 1 và thôn 2.
Toàn cảnh xã Gia Luận
Đường đến Gia Luận, nếu đi từ bến phà Cái Viềng đi theo lối Vườn Quốc gia, đến ngã ba Vườn Quốc gia rẽ trái về Gia Luận hoặc đi từ trung tâm thị trấn Cát Bà đi khoảng 20km dọc theo tuyến đường xuyên đảo, qua Vườn Quốc Gia, du khách đến xã Gia Luận, bắt đầu cuộc hành trình với núi non hùng vĩ, không khí trong lành và nhiệt độ tự nhiên thường thấp hơn so với khu trung tâm du lịch từ 1- 2 độ C , nơi đây du khách sẽ được cảm nhận và khám phá rất nhiều điều thú vị của một vùng bán sơn địa và cùng thưởng thức nhiều đặc đặc sản của vùng quê yên bình - đó là xã Gia Luận.
Bến phà Gia Luận - Tuần Châu
Cùng với cảnh quan tuyệt đẹp là sản vật của núi rừng, do điều kiện thổ nhưỡng của Gia Luận đã tạo ra một loại cam không giống bất cứ một loại cam nào khác. Cam giấy Gia Luận với vỏ mỏng, vị ngon ngọt và thêm một chút hơi chua đã tạo nên vị đặc trưng riêng biệt chỉ ở Gia Luận mới có. Du khách đến tham quan vào tháng 10-11 hàng năm sẽ gặp một màu rực đỏ trong nắng của những vườn cam chín vào mùa thu hoạch.
Giống cam giấy Gia Luận chẳng biết có nguồn gốc từ đâu, song từ bao đời nay nó là thứ cây trái mang hương sắc riêng của vùng quê này. Cam Gia Luận chính là giống cam giấy, nhưng vì chỉ có Gia Luận mới trồng loại cam này nên người địa phương thường gọi là cam Gia Luận là muốn khẳng định cái thương hiệu riêng của sản phẩm đặc trưng. Loại cam này vỏ mỏng, mọng nước, vị hơi chua nhẹ. Mùa thu hoạch chính là vào cuối thu, đầu đông, trong cái hanh hao, khô khát của thời tiết thì vị ngọt hơi chua của loại cam này rất thích hợp với khẩu vị của mọi người.
Cam Gia Luận
Trước đây hầu hết các gia đình trong xã đều trồng giống cam này, nhưng do quá lâu năm, đã có một thời giống cam bị thoái hóa nên cây cằn cỗi, sâu bệnh, quả thường bị sần, khô nước và rất chua. Để bảo tồn nguồn gen quý huyện Cát Hải đã phối hợp cùng một số dự án phi chính phủ triển khai phục tráng lại vườn cam Gia Luận. Đến nay cam Gia Luận đã qua 2 lần phục tráng và bước đầu lấy lại được chất lượng quả.
Hiện ở xã Gia Luận có tới hơn 120 hộ trồng giống cam này. Một vài hộ đã tận dụng những thung áng hoang hóa để đưa giống cam giấy vào trồng. Đã có thời điểm tưởng như không bảo tồn được giống cam này, nhưng nay mỗi năm sản lượng cam thu được của xã cũng lên tới trên 100 tấn.
Cam gia luận là sản phẩm được người dân địa phương ưa chuộng, đặc biệt trong điều kiện hiện nay khi vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang là mối lo ngại của con người bởi sự lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc bảo quản trong rau quả, đang tràn lan thì sự tin tưởng của người tiêu dùng huyện đảo vào những sản phẩm sạch của địa phương như cam Gia Luận là yếu tố quan trọng làm nên điều đó.
Xem xã Gia Luận Tại đây